'เข้าใจคณิตศาสตร์ความสุข 3 สมการ'

ในช่วงการระบาดของ Covid-19 เราต้องอยู่ติดบ้าน WFH ชีวิตและการงานชะลอตัวจนเกือบจะหยุดชะงัก ในช่วงเวลาแห่งความทุกข์ กังวล เคร่งเครียดและสับสนนี้ ในอีกแง่มุมหนึ่งก็ทำให้เราได้ใช้เวลาใคร่ครวญกับชีวิตได้อย่างลึกซึ้งขึ้น เพื่อให้เราได้เข้าใจชีวิตและความหมายของชีวิตในช่วงเวลาแห่งความยากลำบากนี้

.

สมการที่ 1: ความสุข = ยีนส์(50)+ เหตุการณ์ในชีวิต(10) + นิสัย(40)

.

ยีนส์ (50%)

เมื่อมีสิ่งมากระตุ้นทำให้อารมณ์ของเราแปรปรวน เช่นโกรธหรือเสียใจอย่างรุนแรง ระดับอารมณ์ที่พุ่งพล่านถึงขีดสุดแล้วนั้นจะค่อยๆกลับมาที่ค่าตั้งต้นของอารมณ์หรือที่เรียกว่า ‘set point’

การวิจัยชี้พบว่า ‘ยีนส์’ หรือลักษณะทางพันธุกรรมเป็นตัวกำหนดค่าตั้งต้นนี้ และมีผลต่อความสุขของเราได้ถึง 50%

.

เหตุการณ์ในชีวิต (10%)

เราอาจคิดว่าการได้เลื่อนตำแหน่งจะทำให้เรามีความสุขมากตลอดไป หรือการเลิกรากับคนรักจะทำให้เราต้องเสียใจอย่างถาวร แต่แท้จริงแล้วเมื่อเวลาผ่านไป เราจะชินชากับเหตุการณ์(ไม่ว่าจะดีหรือร้าย)ที่เกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็ว เหตุการณ์ในชีวิตนี้ส่งผลกระทบต่อความสุขของเราได้ถึง 10%

.

ถึงแม้ว่า 'ยีนส์และเหตุการณ์ในชีวิต' จะเป็นสิ่งที่อยู่นอกเหนือจากการควบคุมของเรา แต่ก็ไม่ได้เป็นปัจจัยสำคัญที่สุด

ปัจจัยตัวสุดท้ายซึ่งเป็นตัวสำคัญที่สุดคือ

‘นิสัย’ (40%)

และ 'นิสัยเป็นปัจจัยที่เราสามารถควบคุมได้ !'

.

.

สมการที่ 2: นิสัย = ศรัทธา + ครอบครัว + เพื่อน + งาน

.

'ศรัทธา' การมีศรัทธาต่อสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ไม่ว่าจะเป็นความเชื่อทางศาสนาหรือปรัชญา ศรัทธา ช่วยให้เราตอบคำถามที่ลึกซึ้งในชีวิตและก้าวผ่านตัวตน และคิดถึงประโยชน์ส่วนรวมและการช่วยเหลือผู้อื่น

.

'ครอบครัวและเพื่อน'

.

กุญแจสำคัญคือการรักษาความสัมพันธ์ที่ดี รักและซื่อสัตย์กับผู้อื่น George Vaillant นักจิตวิทยา จาก Grant Study ซึ่งเป็นการศึกษาติดตามยาวนาน 75 ปี ถึงสุขภาพและสุขภาวะของผู้เข้ารับการศึกษาในมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ตั้งแต่ปี 1939-1944 พูดสรุปผลการศึกษาเพียง สั้นๆแต่กินใจว่า “Happiness is Love.” ความรักคือกุญแจไปสู่ความสุข

.

'งาน'

งาน ช่วยสร้างความรู้สึกถึงจุดมุ่งหมายในชีวิต สิ่งที่ทำให้งานมีความหมาย ไม่ใช่ประเภทของงาน แต่เป็นความรู้สึกถึงความสำเร็จและการทำประโยชน์เพื่อผู้อื่น

.

อย่างที่กล่าวไปข้างต้นว่า 'เงินไม่สามารถซื้อความสุขได้' แท้จริงแล้วเราอาจพูดใหม่ได้ว่า 'เงินไม่สามารถซื้อความพอใจของเราได้' เพราะเรานั้นติดหล่มอยู่ใน ‘กับดักของความสุข’ (hedonic treadmil)

.

เราไม่เคยรู้สึกว่ามีเงินเพียงพอเพราะความเคยชินกับสิ่งที่เราซื้อหามา เราจึงต้องการเงินมากขึ้นเพื่อซื้อความสุขอยู่ร่ำไป โดยไม่รู้จักคำว่า 'ความพอใจ'

.

.

สมการที่ 3: ความพอใจ= สิ่งที่เรามี÷สิ่งที่เราต้องการ

.

ในหนังสือ The Art of Happiness ขององค์ดาไลลามะกล่าวไว้ว่า

"เราต้องเรียนรู้ที่จะต้องการในสิ่งที่มี ไม่ใช่มีในสิ่งที่ต้องการ"

เพิ่มตัวเศษของสมการที่ 3 โดยให้ความสำคัญกับสิ่งที่เรามีให้มากขึ้น ลดตัวส่วนของสมการโดยลดความต้องการลง อย่าหมกมุ่นกับสิ่งของ ตัวเลขในบัญชี ชื่อเสียงเงินทองและทรัพย์สมบัติที่มีให้มากจนเกินไป

.

ทำความเข้าใจ 3 สมการนี้ให้ได้อย่างลึกซึ้ง เท่านี้คุณก็จะมีความสุขในช่วงเวลาที่ยากลำบากและสามารถก้าวข้ามผ่านมันไปได้

.

.

.

อ้างอิงจาก: ARTHUR C. BROOKS: The Atlantic APR 9, 2020